سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱

برنامه‌های آموزشی کارنما به دلیل اهمیت اعتراض‌های سراسری تا اطلاع بعدی در حالت تعلیق است.

تاریخ‌نگاری عکاسی ایران

رضا شیخ​

​

مروری بر متن‌ها و واکاوی روش‌های مورد استفاده در تاریخ‌نگاری عکاسی ایران و بررسی عکس‌ها در بستری تاریخی - اجتماعی

​

پنج‌شنبه‌ها ۶ تا ۸ عصر تهران

​

​

​

جزییات بیش‌تر 

​

کلاس‌های این دوره

درس‌گفتارهای ترم پاییز ۱۴۰۱ (به‌زودی):​

• تاریخ هنر مدرن در ایران، از مشروطه تا امروز

• تاریخ‌نگاری عکاسی ایران: صد سال نخست

• مرور نظریه‌های انتقادی: دهه‌ی شصت و هفتاد

• مبانی نظری بدن: از نیمه‌ی سده‌ی بیستم تا امروز

• تاریخ هنر ویدیو: از دادا تا دیجیتال

• تاریخِ تاریخ‌هنر: نظریه‌ها و روش‌شناسی‌ها

• کارگاه آزاد نگارش، ویرایش، و نشر (کانون)

جزییات بیش‌تر درباره‌ی هریک از کلاس‌ها به‌زودی اعلام می‌شود.

شیوه‌ی ارایه

کلاس‌های کارنما به‌صورت آن‌لاین و از راه ویدیو کنفرانس (مایکروسافت تیمز) برپامی‌شوند. بیش‌تر کلاس‌ها، هفته‌ای یک‌بار و اغلب ساعت شش به‌وقت ایران آغاز می‌شوند. پس از یک سخن‌رانیِ یک ساعته، نیم‌ساعت از وقت کلاس به بخش سمینار، و نیم‌ساعت پایانی به بحث و گفت‌وگو درباره‌ی موضوع جلسه اختصاص دارد.  از همه‌ی دانش‌جوها انتظار می‌رود که در جریان برگزاری کلاس مشارکت فعال داشته باشند. 

​

پذیرش دانش جو

شما می‌توانید برای هر کلاس به‌صورت ترمی یا دوره‌ی کامل سالانه ثبت‌نام کنید. برای ثبت‌نام در ایران دو گزینه وجود دارد، از روی سایت یا از اَپ بانک‌تان. برای کسانی که در خارج از ایران زندگی می‌کنند نیز امکان پرداخت از راه پی‌پل، دبیت، و کردیت کارت هست.   

زمان برگزاری

​

تقویم آموزشی کارنما به شرح زیر است. کلاس‌ها به‌صورت دوره‌های یک‌ساله (سال تحصیلی)  و در قالب سه ترم اصلی و یک ترم تابستانی برگزار می‌شوند. هرچند دوره‌ها تکرارمی‌شوند اما محتوای کلاس‌های کارنما تکرار نمی‌شوند.

​

ترم پاییز

۱. درس‌گفتارهای مهر

۲. درس‌گفتارهای آبان

​

ترم زمستان 

۳. درس‌گفتارهای دی

۴. درس‌گفتارهای بهمن

​

ترم بهار

۵. درس‌گفتارهای اُردی‌بهشت

۶. درس‌گفتارهای خرداد

​

ترم تابستان 

۷. درس‌گفتارهای تیر

۸. درس‌گفتارهای مرداد

​

برای مطالعه‌ی شرایط شرکت در کلاس‌ها به این‌جا بروید.

یک چرخش آموزشی 

در دهه‌های گذشته، دگرگونی بزرگی در آموزش عالی رخ داده‌است و دانش دیگر تنها در نهادهایی سنتی چون دانشگاه تولید نمی‌شود. هرچند گرفتاری آموزش عالی در ایران، امری خاص این کشور است و نتیجه‌ی اخراج یا عدم‌ هم‌کاری با نیروهای متخصص، اما در سطح جهانی رفته‌رفته نهادهای مختلف آموزشیِ تجربه‌گرا نیز بخش نظرگیری از فرآوری اندیشه را برعهده گرفته‌اند. درس‌گفتارهای کارنما، بی‌آن‌که جاه‌طلبی جبران کاستی‌های نهاد آموزش در ایران را داشته‌ باشد، خود را هم‌گام با این چرخش آموزشی بزرگ در هنر جهانی‌شده‌ی امروز تعریف می‌کند.

​

هم‌چون هر بخش دیگرِ کارنما، درهای این بخش نیز به روی آموزگارها باز است. اگر دوست دارید مجموعه‌ای از درس‌گفتارها را درباره‌ی نقد، تاریخ، و نظریه‌ی هنر در قالب یک ترم (هشت سخنرانی) یا حتا یک‌ماه (چهار سخنرانی) ارایه‌کنید، ما با کمال میل آماده‌ایم، طرح درس شما را بخوانیم و با هم‌کاری با یک‌دیگر، درس‌گفتار مورد نظر را در اختیار دانش‌جوهای کارنما بگذاریم. برای شروع این فرآیند، شرح درس خود را (۴۰۰ واژه)، به‌هم‌راه نام هر سخنرانی (سرفصل‌ها) و شرح کوتاهی درباره‌ی هر یک، برای ما بفرستید. برای آشنایی بیش‌تر، فرستادن خودزندگی‌نامه‌ی کوتاه (۲۰۰ واژه) بسیار کمک‌کننده خواهدبود.

​

همه‌ی درس‌گفتارهای کارنما در قالب دسته‌بندهای کلی زیر ارایه‌می‌شوند. شما می‌توانید نزدیک‌ترین رده را برای ارایه‌ی درس‌گفتار خود انتخاب کنید اما لازم نیست نام کلاس شما صددرصد منطبق با عنوان‌های زیر باشد. 

رده‌های آموزشی کارنما

پ: گرایش  

۱۱. تاریخ نقاشی، طراحی، چاپ
۱۲. تاریخ مجسمه و اینستالیشن
۱۳. تاریخ عکس
۱۴. تاریخ فیلم، ویدیو، انیمیشن 
۱۵. تاریخ اجرا، تاتر، رقص
۱۶. تاریخ هنر مفهوم‌گرا
۱۷. تاریخ هنر رسانه‌‌های دیجیتال
۱۸. تاریخ دیزاین (معماری، گرافیک، مد) 
۱۹. تاریخ هنرهای نادیداری (موسیقی، ادبیات، ...)

ب: روش

۸. تاریخ نقد و تاریخ‌نگاری هنر

۹. تاریخ زیباشناسی و نظریه‌‌ی هنر

۱۰. تاریخ نهادی هنر

تاریخ هنر ایران

تاریخ هنر مدرن در ایران: از مشروطه تا امروز

گروهی از پژوهش‌گرها 

​

مجموعه‌ درس‌گفتارهای «تاریخ هنر مدرن در ایران: از مشروطه تا امروز» از مهر ماه ۱۴۰۱ و در قالب یک سال تحصیلی ارایه ‌خواهد‌شد. این کلاس می‌کوشد روایتی بنیادین، دقیق، و داده‌محور از تجربه‌ی هنر مدرن در فرهنگ ایران ارایه‌دهد. در جریانِ این درس‌گفتارها، تاریخ رسانه‌های مختلف هنری و شیوه‌های بیان فرهنگ دیداری، از عکاسی و نقاشی گرفته تا اینستالیشن، اجرا، و ویدیو، بررسی می‌شود و نسبت آن‌ها با زمینه‌ی تاریخی و اجتماعیِ ملی و تراملی، از خیزش گفتارِ دمکراسی در ایران تا جهانی‌شدن، تحلیل‌می‌شود. کارنما می‌کوشد به‌ یاریِ یک گروه آموزشیِ متکثر و نیز با فراهم‌آوردن امکانِ گفت‌وگوی روش‌مند و دانشگاهی، به درکی تازه از تجربه‌ی مدرنیته در ایران از زاویه‌ی دیدِ تصویر دست‌یابد. در ویرایش دوم این درس‌گفتار کوشیده‌اید تا تجربه‌های سال پیش را گسترش دهیم. در این دوره‌ از «تاریخ هنر مدرن در ایران»، آموزگارها و پژوهش‌گرهای گوناگون، از درون اندیشکده‌ی کارنما و استادهای مهمان در ایران و خارج از ایران، با هم‌کاری یک‌دیگر می‌کوشند تا تصویری روشن و فراگیر از روی‌دادها، هنرمندها، و مفهوم‌های کلیدی هنر ایران به ‌دست‌ دهند. این دوره در سه ترم برگزار خواهد شد:

ترم پاییز: از رواج عکاسی و طبیعت‌گرایی تا بنیان‌گذاری دانش‌گاه تهران: دوران مشروطه و پهلوی یک

ترم زمستان: از خروس‌جنگی تا موزه‌ی هنرهای معاصر تهران: از ملی‌شدن صنعت نفت تا پایان پهلویِ دوم

ترم بهار: هنر ارشادی و هنر تراملی: از انقلاب ۱۳۵۷ تا امروز

تاریخ هنر ایران | تاریخ عکس

تاریخ‌نگاری عکاسی ایران: صد سال نخست

رضا شیخ 

​

تاریخ عکس ایران پیشینه‌ای ۱۸۰ ساله دارد. تاریخ‌نگاری عکس و عکاسی ایران از دهه ۱۳۷۰ خورشیدی آغاز و با سخت‌کوشی تام تا به امروز در گستره‌ی آکادمیک و دانشگاهی ایران و تا اندازه‌ای در اروپا و امریکا پی‌گیری شده‌است. این درس‌گفتار بر نفسِ تاریخ‌نگاری عکس متمرکز خواهد بود. با مروری کوتاه بر ادبیات نوشته‌شده و واکاوی روش‌های مورد استفاده در تاریخ‌نگاری عکاسی ایران آغاز و سپس با روی‌کرد تمرینی در تاریخ‌نگاری صد سال نخست عکاسی ایران، بر پایه ‌یپژوهش‌های خود و مشارکت دانش‌جوها، ادامه می‌یابد. از آن‌جا که این صد سال دوران همه‌گیرشدن عکاسی در ایران است، عکس‌ها در بستری تاریخی - اجتماعی بررسی می‌شوند. در «خوانش» عکس‌ها بر خود ایستایی عکس تاکید و از نظریه‌پردازی ها و ارجاع‌های برون‌متنی پرهیز خواهد شد. این درس‌گفتار در هشت جلسه (شش سخن‌رانی و دو سمینار با محوریت دانش‌جوها) ارایه خواهد شد.

تاریخ زیباشناسی و نظریه‌‌ی هنر

مبانی نظریه‌های انتقادی:

دهه‌ی شصت و هفتاد میلادی

صالح نجفی  

​

درس‌گفتارهای «مبانی نظریه‌های انتقادی: دهه‌ی شصت و هفتاد میلادی»، دو دهه‌ی مهم را در چرخش نظریه‌های زیباشناختی، سیاسی، و اجتماعی در عرصه‌ی هنر و زیباشناسی مورد توجه قرار می‌دهد. در این ترم می‌کوشیم از راه خواندن دقیق برخی مقاله‌های مهم چهره‌های کلیدی نظریه‌ی انتقادی معاصر، با جریان‌های اصلی رادیکال چپ نو آشنا شویم؛ از لویی آلتوسر و فردریک جیمسن تا ژاک رانسیر و اسلاوی ژیژک. این کلاس به نظریه‌های فلسفی و جامعه‌شناختی‌ای می‌پردازد که در شکل‌گرفتن اندیشه‌های انتقادی هنر در نیمه‌ی دوم سده‌ی بیستم بسیار تاثیرگذار بودند. سخن‌رانی‌ها و کارگاه‌ها به‌گونه‌ای انتخاب شده‌اند که به رسانه‌های هنری چون سینما، ادبیات، و عکاسی، و گرایش‌هایی چون زیباشناسی سیاسی، راون‌کاوی، و ساختارگرایی پرداخته شود. در هر جلسه یک نظریه‌پرداز و مقاله‌ی نظری را محور قرار می‌دهیم تا راه برای فهم چارچوب فکری نویسنده هم‌وار شود. سعی‌مان این خواهد بود که فضای جلسه‌ها کارگاهی باشد و درون‌مایه‌های هر نوشته را به بحث بگذاریم.

تاریخ زیباشناسی و نظریه‌‌ی هنر

تاریخِ تاریخ هنر: نظریه‌ها و روش‌شناسی‌ها

میلاد رستمی  

​

درس‌گفتارهای «تاریخِ تاریخ هنر: نظریه‌ها و روش‌شناسی‌ها»، مروری‌ست بر شکل‌گیری گفتار تاریخ هنر نگاری و اهمیت روش‌شناشختی آن در نظریه‌ی هنر امروز. در این کارگاه می‌کوشیم با نگاهی به شکل‌گیری نظریه‌های بنیادین تاریخ‌نگاری هنر و تکوین روش‌شناسی‌های این شاخه در سده‌ی نوزدهم و بیستم، و تحول‌هایی که در نیمه‌ی دوم سده‌ی بیستم و در بستر «تاریخ‌نگاری نو» رخ داد، این شاخه‌ی آکادمیک را بشکافیم. رشته‌ی تاریخ هنر یکی از کلاسیک‌ترین شاخه‌های نظری هنر است که هم‌واره مورد بازنگری در نظریه‌ها و روش‌شناسی‌ها می‌شود اما هم‌چنان جایگاهی مهم در مطالعه‌ی هنر دارد. در دانشگاه‌های ایران این رشته یک غایب بزرگ به‌شمار می‌رود و تنها در قالبی تکراری و از رمق‌افتاده در کنار دیگر درس‌ها نظری ارایه می‌شود. این دوره می‌کوشد به کمبودهایی پاسخ دهد که هر دانش‌جویی که به سویه‌های نظری هنر علاقه‌دارد با آن روبروست. در هر جلسه و از راه خواندن متن‌های دست‌ اول، یک جریان، نظریه، و یا تاریخ‌نگار را تحلیل می‌کنیم و در جلسه‌ی بعدی سمیناری در رابطه با چند متن مربوط به جلسه خواهیم داشت. این کارگاه می‌کوشد به‌شیوه‌ای عملی به تحول‌های گفتار تاریخ هنر بپردازد و این شاخه را در جایگاهی مستقل از نقد هنری مورد واکاوی قرار دهد.  

تاریخ فیلم، ویدیو، انیمیشن

تاریخ هنر ویدیو و تکنولُژی تصویر: از دادا تا دیجیتال

حسین ایالتی 

​

درس‌گفتارهای «تاریخ هنر ویدیو و تکنولُژی تصویر: از دادا تا دیجیتال» تکنولُژهای تصویر و ویدیو و رابطه‌ی آن با هنرهای دیداری را در قالب یک سال تحصیلی از ابتدای سده‌ی بیستم تا امروز  کاوش می‌کند. این کلاس با تمرکز بر تاریخ، نظریه‌ها، و کارهای هنری، به یکی از مهم‌ترین و فراگیرترین ابزارها و فرم‌های بیان هنری امروز می‌پردازد؛ از جنبش‌های مدرنیستی چون دادا، سورئالیسم، تا سینمای آوانگارد و تجربی، تلویزیُن و تصویر ماهواره‌ای، هنر مفهوم‌گرا، هنر اجرا، ویدیواینستالیشن، انیمیشن، ‌هنر دیجیتال، و اینترنت. توانایی ویدیو در مستندکردن اجرا، رابطه‌ی آن با حرکت، زمان، فضا، و صدا، خودپاینگی، در دست‌رس‌بودن، تکثیر، و کنش‌مندی آن، جای‌گاهی ویژه به این رسانه‌ی نو در هنر امروز داده است. این دوره در طول سه ترم، می‌کوشد تا به سویه‌های هنری، انتقادی، سیاسی، هویتی، و شناخت‌شناسانه‌ی ویدیو از خاستگاه‌های آن تا امروز بپردازد:

​

ترم پاییز: خاستگاه‌ها؛ از تصویر متحرک تا اجرای زنده
ترم زمستان: ویدیو و جریان‌های مفهوم‌گرای هنر نیمه‌ی دوم سده‌ی بیستم
ترم بهار: هنر دیجیتال و  رسانه‌ی داده‌محور در سده‌ی بیست‌ویکم
 

تاریخ نقد و تاریخ‌نگاری هنر

کارگاه آزاد نگارش، ویرایش، و نشر (کانون)

دبیرهای کارنما و پژوهش‌گرهای مهمان

​

از فرودین ۱۴۰۱، کارنما مجموعه‌ای از کارگاه‌های پایه را درباره‌ی جنبه‌های مختلفِ نوشتن درباره‌ی هنر (نقد، مقاله‌ی تخصصی، متن نمایشگاه، و مانند آن‌ها) به‌صورت آزاد برگزارمی‌کند تا بتواند گام کوچکی را در راه برطرف‌کردنِ دشواری‌های موجود در این زمینه‌ها بردارد. دبیرهای کارنما و استادهای مهمان در هر یک از این کارگاه‌ها می‌کوشند یکی از چالش‌های اصلی پیشِ روی یک نویسنده‌ی هنری را زیر ذره‌بین بگذارند و پیش‌نهادهایی عملی برای حل آن‌ها ارایه‌کنند. این کارگاه‌ها به‌صورت ماهانه برگزار می‌شوند و شرکت در آن‌ها برای همه آزاد است. امکان ثبت‌نام رایگان برای آن دسته از مخاطب‌هایی که مایلند در جریان هر کارگاه پرسش‌های خود را طرح کنند و یا پیش از برگزاری کارگاه ایمیلی برای یادآوری دریافت کنند، فراهم است.

تاریخ اجرا، تاتر، رقص

مبانی نظری بدن:

از نیمه‌ی سده‌ی بیستم تا امروز

کامنوش خسروانی | پاییز ۱۴۰۱

من با بدنم آشنا هستم و ماهیت آن را با گوشت و استخوان درک می‌کنم، با این بدن است که من، من هستم؛ از دل این بدن است که با دیگ�