در چند دهه‌ی گذشته، بازنگری‌هایِ پی‌درپی در تاریخ اکسپرسیونیسم انتزاعی یکی از بهترین نمودهای گونه‌ای از تاریخ‌هنرنگاری پویا را پیشِ روی ما نهاده‌‌است که گذشته را امری از آنِ گذشته نمی‌بیند. برای نمونه، در قالبِ همین بازنگری‌ها، دو اسطوره درباره‌ی این جنبش سرنگون شده‌اند: نخست، اکنون می‌دانیم که اکسپرسیونیسم انتزاعی به‌هیچ‌رو پدیده‌ای تنها نیویرکی نبود و بسیاری از هنرمندها در نقطه‌های گوناگون امریکا در آن نقش‌داشتند. [۱] دوم، اکسپرسیونیسم انتزاعی، برخلاف نام‌اش پدیده‌ای یک‌سر انتزاعی نبود و هنر فیگوراتیو (یا پیکرنما) هم‌و‌اره به‌شیوه‌های گوناگون با آن تماس یا هم‌پوشانی داشت.

یکی از هنرمندهایی که...

«فلیکس تورلِمان» به سال ۲۰۰۴ و در مقاله‌ی «از یک تصویر به اَبَرتصویر، چالشی تازه برای هرمنُتیک تاریخ هنر»، ایده‌ی اصلی تزِ کتاب ده سال بعد خود را با نام «بیش از یک تصویر:‌ تاریخ هنر اَبَرتصویر» ارایه‌می‌کند. نسخه‌ی آلمانی کتاب را نشر «ویلهلم فینک» [۱] منتشر، و برگردانِ انگلیسی‌اش را نهاد پژوهشی گتی در سال ۲۰۱۹ و به‌کوشش «الیزبث تاکر» [۲] ارایه‌کرده‌است. تورلمان در «بیش از یک تصویر»، اصطلاح «اَبَرتصویر» [۳] را برای تصویرهایی به‌کار می‌برد که در آن‌ها تصویرها یا شی‌های تصویری۴ گوناگون در کنار یک‌دیگر گذاشته‌شده و به‌نمایش درمی‌آیند؛ یک نقاشی از «سالُنی» فرانسوی در سده‌ی نوزدهم، عکس‌هایی از کارگا...

مرزشکنی هم‌واره یکی از سازمایه‌‌های محوری هنر بوده است. پرده‌دری و پرخاش و خشونت همواره ابزارهایی در دست هنرمندها بوده‌اند تا با آن‌ها گرایشِ شهروندها را به عادت‌ها و هنجارهای تکرارشونده و بدیهی‌پنداشته‌شده بزدایند. اکنون پژوهشی با نام «هنر، زیاده‌روی، و آموزش: زمینه‌های تاریخی و گفتاری» که به‌دست گروهی از اندیش‌گرهای فنلاندی ویرایش‌شده، پرسش‌هایی از این دست را پیش‌می‌کشد که چگونه شکل‌های گوناگونِ زیاده‌روی در هنر، در فضاهای آموزشی فهمیده یا مورداستفاده قرارگرفته‌اند. کتاب در یازده فصل و سه بخش و با ارایه‌ی نمونه‌های گوناگون می‌کوشد نقطه‌نظرهایی پیچیده و ناسازگونی را پیش‌بکشد که نمی‌توان آن‌ها...

یک پژوهشِ مردم‌شناختیِ هنر مدرن به قلم «جانثان واینبرگ»، اسکله‌های غربی نیویرک را به‌مثابه‌ی بستری برای تجربه‌گریِ جنسی و هنریِ هنرمندهای دهه‌ی هفتاد و تااندازه‌ای هشتاد نیویرک در کانون توجه‌ نشانده‌است. «هم‌آلان اسکله‌ها؛ هنر و امرجنسی بر کرانه‌‌های نیویرک» [۱] به یک فضای شهریِ روبه‌ویرانی می‌پردازد که درست پیش از نابودیِ کامل‌اش، بدل به آهن‌ربایی جنسی و زیباشناختی برای فراخواندن هزارها مرد کوییر و ده‌ها هنرمند با گرایش‌های جنسی گوناگون شده‌بود. اسکله‌های غربی نیویرک که چندتایی از آن‌ها هنوز برپایند، جایی نه‌چندان دورتر از نهادهایِ هنریِ نوساز شهر، مانند موزه‌ی ویتنی، «شِد»، و البته محله‌ی هن...

در هنر امروز، اجرا چیزی بیش‌ از یک رسانه است. نه‌تنها شماری از بهترین ارایه‌های چند سال‌ گذشته در دوسالانه‌ی ونیز یا نمایشگاه دُکومنتا را اجراهایی چشم‌گیر شکل‌داده‌اند، بل‌که مهم‌تر آن‌که حتا در اینستالیشن‌هایِ فراگیرِ معاصر نیز، نقشِ بیننده در فضای ارایه‌یِ اثر هنری بسیار مهم‌تر ‌شده‌است. خیلی پیش‌تر،‌ در سال ۱۹۶۷ مایکل فرید، منتقد برجسته‌ی امریکایی دریافت که چرخشی روشن به‌سوی تاتری‌شدنِ اثر هنری در آستانه‌ی رخ‌دادن است. [۱] در آن زمان، این ارزیابی تااندازه‌یِ زیادی منفی بود چراکه با ایده‌ی خودپایندگیِ هنر جور درنمی‌آمد اما رفته‌رفته گوهر این دیدگاه به‌جاماند و ارزش‌داوری‌اش به‌فراموشی سپرده‌...

روایت متنیِ «پَتی اسمیث» از رابطه‌ی عاشقانه‌ و حرفه‌ای‌اش با عکاس کوییرِ دهه‌ی هشتاد، «رابرت میپلثرپ» در سال‌های پایانی دهه‌ی شصت و دهه‌ی هفتاد، چشم‌اندازی مهم را به درک بیش‌ازاندازه ساده‌شده‌ی ما از هنرمندی پیچیده می‌گشاید. اگر «جُرجو وازاری» را در ذهن داشته‌باشیم، زندگی‌نامه‌نویسی بی‌تردید نخستین روش‌شناسیِ تاریخ هنر است و شاید به دلیل همین «کهنگی» چه‌بسا آسیب‌پذیرترین‌شان در دوران مدرن. اما هنگامی که هنرمندها به کم‌رنگ‌کردنِ مرز میان هنر و زندگی فراخوانده‌می‌شدند، شاید اهمیت زندگی‌نامه در درکِ کار هنرمند حتا بیش از پیش باشد. در دهه‌های گذشته، شماری از روش‌شناسی‌های تاریخِ هنر، مانند زندگی‌ن...

«رُتیمی فَنی‌کِیُده»، [۱] عکاس نیجریایی انگلیسی که در بیش‌تر کارهایش به بازنماییِ مردهای سیاه‌پوست در قالبِ شکلی از زیباشناسی بارُک می‌پرداخت، موضوع پژوهشی‌ست از «این بورلند» که نشر دانشگاه دوک آن را منتشر کرده‌است. فَنی‌کِیُده یکی از نخستین هنرمندهایی‌ست که پرسش‌هایِ درهم‌تنیده‌یِ هویت نژادی و جنسی را بر بستری جهانی طرح‌می‌کند. در شمارِ زیادی از بهترین عکس‌های او، پیکرهای برهنه‌ای‌ را می‌بینیم که اغلب در مرکزِ صحنه‌ای ساده نشسته‌اند و گاه به‌ کمک چیزهایی چون یک شاخه گل، نقاب، یا تندیس، پُز یا اطوارهایی دراماتیک می‌گیرند. آن‌گونه که «کُبنا مرسر» [۲] می‌گوید، در بیش‌تر این کارها، فَنی‌کِیُده در...

از دهه‌ی هفتاد بارها به‌مثابه‌ی عصر بیرون‌آمدن از پستوی جنسی یاد‌شده‌است اما کتابِ تازه‌ای از مجموعه‌عکس‌های «تام بیانکی» که بخش نخست آن را در مجموعه‌ی مشهور «پاینز، فایر آیلند» [۱] (۲۰۱۳) دیده‌بودیم، چشم‌مان را به فضاهای اندرونی تجربه‌ی دیگربودگی جنسی بازمی‌کند. درحالی‌که عکس‌های «اَلوین بلتراپ» [۲] و «لِنرد فینک»، داستان سرکشی جنسی را در ویرانه‌های پساصنعتی اَبرشهری وحشی تعریف‌می‌کردند، بیانکی تصویری صمیمی و رمانتیک را از زندگی در درون یا دوروبرِ پستو در دلِ همان شهر، پیش چشم می‌نهد. نام کتاب، «خیابان ۹ شرقی، شماره‌ی ۶۳»، نشانیِ آپارتمانی‌ست که او بین سال‌های ۱۹۷۵ تا ۱۹۸۳، آن را بدل به استود...

«هنگامی که مفهومی ساده‌سازی ‌می‌شود به این‌معناست که چیزی درحال پنهان‌شدن است». [۱] شگفت‌آور نیست که «جیمز برایدل» در کتاب تازه‌ی خود به‌ نام «عصر تاریک نوین: تکنولُژی و پایان ایده‌ی آینده» [۲] منظره‌ای زیبا از عصر داده‌ها و تکنولُژی ترسیم نمی‌کند. هنرمند و نویسنده‌ی چهل‌ساله‌ی انگلیسی که سایه‌ی درُن‌های شکارچی او چندسالی‌ست که ابعاد غول‌آسای این ابزار خشن و ناپیدای کنترل را یادآوری می‌کند و نوشته‌های او نیز هم‌واره درباره‌ی تکنولژی نظارت بوده‌است.

هسته‌ی اصلی کتاب برایدل مفهوم «راه‌حل‌گرایی» [۳] و یا به‌زبان او «اندیشه‌ی محاسبه‌ای»[۴]ست. باوری که در آن برای هر گرفتاری یک راه‌حل محاسبه‌ای، یک ا...

شعار مشهورِ «مارشا تاکر»، کیوریتر بنیان‌گذار «نیومیوزیم» [۱] نیویرک این بود: «اول انجام‌بده، بعد فکرکن». گزین‌گویه‌ای که در نگاه نخست، فراخوانی ساده برای خطرکردن به‌نظر می‌رسد، درواقع، گوهرِ کارِ کیوریتر را توضیح‌می‌دهد. این آمیزه‌ی کنش و اندیشه، ترکیبی‌ست دیریاب که نه در کارِ هنرمند یافتنی‌ست و نه در کارِ منتقد و تاریخ‌نگار. اکنون می‌توانیم به‌لطف تلاشِ گروهی از کیوریتر‌هایِ موزه‌ای که تاکر کُلنگ‌اش را زد، نه‌‌تنها جمله‌ای نغز بل‌که ۲۳ نوشته‌ و متنِ سخن‌رانی او را در قالبِ مجموعه‌مقاله‌ای با نام «رها از حدومرز: مجموعه‌نوشته‌های مارشا تاکر» بخوانیم. کتاب را چندی پیش، نیومیوزیم با هم‌کاری موسسه...

در سال‌های میانیِ دهه‌ی هفتاد میلادی و هنگامی که نخستین جوانه‌های پُست‌مدرنیسم در عکاس آشکارشده‌بود، گروهی از عکاس‌های امریکایی بر پیمان کهن عکاسی با واقعیت و ایمان به دوربین پافشردند و منظره‌هایی سیاه‌وسفیدِ سرد، ساکت، و بی‌تفاوتی را از مرزهای رویارویی طبیعت و تمدن در امریکا پدیدآوردند. نمایش‌گاهِ «بوم‌نگاری نو» (یا نیوتُپوگرافی) در سال ۱۹۷۵، بهترین نماینده‌ی این دگرگونی بزرگی در برخورد با منظره‌نگاری مستند در تاریخ عکاسی‌ست. مشهورترین چهره در این میان، «رابرت اَدمز» بود که به تماشا و ثبتِ دگردیسیِ خزنده‌ی طبیعت به‌دست انسان نشست. هیاهوی خاموشِ ویرانی طبیعت در عکس‌های این شهروندِ ساکن شمال‌غر...

تا آن‌جا که به امر جنسی مربوط می‌شود، بخش زیادی از ادبیاتِ هنر، وام‌دار فمینیسم است و در این میان هنر کوییر استثنا نیست اما در دو دهه‌ی گذشته کم‌بود کتاب‌های پایه در زمینه‌ی هنر کوییر تااندازه‌ای جبران شده‌است. «هنر و فرهنگ کوییر» که فایدُن آن را در سال ۲۰۱۳ برای نخستین‌بار منتشرکرد، یکی از فراگیرترین پژوهش‌ها در این زمینه است. اکنون در پنجاه سالگی شورش استُن‌وال (۱۹۶۹) ، نسخه‌ی به‌روز شده‌ی این کتاب هم‌راه با دو کتاب دیگر، «هنر پس از استُن‌وال» و «دارایی‌های کوییر» تصویرِ خوبی را از پیوندهای میان هنرهای دیداری و اجرایی و کوییربودن از سده‌ی نوزدهم تا امروز پیش رو می‌نهند.

تا آن‌جا که به ام...

هرچند امروز مدرک کارشناسی ارشد هنر به‌مثابه‌ی یک پیش‌شرط ابتدایی برای هر هنرمند شناخته‌می‌شود اما این پدیده‌ای بسیار جوان و کم‌سابقه در تاریخ هنر است. پرسشی که کم‌تر به‌میان می‌آید این است که تاثیر دانشگاهی‌شدنِ کنشِ هنر بر هنر امروز چیست؟ خود فرآیند دانشگاهی‌شدن از چه عامل‌های بزرگ‌تری تاثیر گرفته‌است؟ و این‌که، خیلی ساده، در دانشگاه‌ها و مدرسه‌های هنر به‌واقع چه می‌گذرد؟ «گَری اَلن فاین» که جامعه‌شناس است، در کتابی با نام «سخن‌ از هنر؛ فرهنگ کنش و کنش فرهنگ در آموزش کارشناسی ارشد هنر» به پویش درونیِ کارگاه‌ها در سه برنامه‌ی کارشناسی‌ ارشد هنر در امریکا نگریسته است تا پاسخی برای این پرسش‌ها ب...

کار کیوریتر به‌طرزی سنتی هم‌واره در چارچوب موزه‌ها تعریف‌شده‌است. تا دهه‌ی هفتاد میلادی، کم‌وبیش هم‌واره وظیفه‌ی پژوهش، دسته‌بندی، و ارایه‌ی یک مجموعه‌ی هنری بر دوش کیوریتر بوده است و او به‌طرزی تنگاتنگ کار خود را بر اساس هویت و نیازهای نهادی شکل‌می‌داد که در آن کارمی‌کرد. هرچند بی‌تردید هم‌چنان این مدلِ کاریِ بیش‌تر کیوریترهای مهم امروز است اما با گسترش و بیش‌ترشدنِ سیلان یا شارش هنر معاصر، نقش تازه‌ای در قالب «کیوریترِ خودپاینده» تعریف‌شد. او اغلب در استخدام هیچ نهادی نیست و تنها پرُژه‌هایِ نمایشگاهیِ به‌نسبت کوتاه‌مدتی را برای نهادهای مختلف به‌ویژه چندسالانه‌ها اجرامی‌کند. افزون‌براین، اکنو...

نوشتن درباره‌ی هنرمندی که حجم انبوهی از مطلب درباره‌ی او هست، ساده‌ نیست؛ به‌ویژه هنرمندی چون اندی وارهل که به‌سبب موقعیت شمایل‌واری که در هنر سده‌ی بیستم یافته‌، نظر نویسنده‌های پرشماری را به‌خود جلب‌کرده‌است که در چارچوب‌هایی فراتر از نقد و تاریخ کارمی‌کنند. کتابِ «هم‌چون اندی وارهل» (۲۰۱۷ ) نوشته‌ی «جانثان فلَتلی» را می‌توان تلاشی درخور دانست در رسیدن به خوانشی نو از هنر وارهل. فلَتلی در کار تازه‌ی خود پیرامون ایده‌ی دوست‌داشتن، پژوهشی فلسفی را درباره‌‌ی زندگی و کار هنرمندی می‌آغازد که پذیرشِ جهان را به‌مثابه‌ی پرژه‌ای آگاهانه برای رسیدن به یک موقعیت صفر می‌دید. این وضعیتی‌ست که در آن از سو...